Ocalony z niepamięci – kapitan Kazimierz Mikołajczak
Kpt. Kazimierz Mikołajczak, urodził się 10 stycznia 1897 roku we wsi Jastrowo k/Szamotuł w rodzinie Jana i Antoniny z Stróżyków. W latach 1903-1911 uczęszczał do szkoły powszechnej w Jastrowie, gdzie w 1906 roku był jednym z inspiratorów strajku szkolnego w obronie modlitwy w języku polskim. Za ten czyn oprócz otrzymanych kar cielesnych pozostawiono go na drugi rok w tej samej klasie mimo dobrych wyników nauki, a matkę skazano na karę pieniężną.Po dwuletniej prywatnej nauce języka polskiego, niemieckiego i francuskiego, wyjechał do Duisburga. Tam też po odbytym kursie handlowym podjął pracę w banku na stanowisku księgowego.
W czasie I wojny światowej w maju 1916 roku, jako poddany niemiecki został wcielony do 85 Batalionu Artylerii Ciężkiej i wysłany na front francuski. Brał udział w walkach nad rzeką Sommą, pod Arras i Cambrai we Flandrii. W lipcu 1917 roku został przekazany, jako celowniczy do 3 batalionu 24 Pułku Artylerii Ciężkiej, z którym walczył pod Arras i w Wogezach (1918). W dniu 20 marca 1918 roku mianowano go na stopień bombardiera. We wrześniu 1918 roku zachorował i został wysłany do szpitala najpierw w Douai(?) w Francji, później w Iłowie(?), gdzie pozostał do zakończenia wojny.
Był odznaczony niemieckim Krzyżem Żelaznym I i II klasy.
Po powrocie do domu w listopadzie 1918 roku wstąpił w Szamotułach do Straży Obywatelskiej. W powstaniu wielkopolskim brał udział w walkach przy zajęciu Szamotuł, Czarnkowa, Wronek i Obornik. W dniu 13 lutego 1919 roku wstąpił do Wojska Polskiego, służył najpierw w Baterii Zapasowej Artylerii Ciężkiej w Sołaczu, a miesiąc później przekazany został do 4 baterii 15 Pułku Artylerii Ciężkiej Wlkp., z którą w maju wyruszył na front niemiecko-polski. Do stycznia roku następnego uczestniczył w bitwach pod Łabiszynem, Bydgoszczą i Szubinem oraz przy zajmowaniu miast opuszczonych przez Niemców, najpierw Nakła, później Bydgoszczy.
Z Bydgoszczy w maju 1920 roku wyruszył ze swym oddziałem na front litewsko-białoruski. W dniu 6 lipca zostali rozbici przez bolszewików i wrócili we wrześniu do Bydgoszczy. W październiku trafił do baterii zapasowej 15 Pułku Artylerii Ciężkiej Wlkp.
W 1920 roku uzyskał cenzus oficerski z zakresu szkoły średniej, poza tym przeszedł I kurs oficerów gospodarczych przy Intendenturze Okręgu Generalnego w Poznaniu, po którym w marcu 1921 r. przekazany został do Komendy Gospodarczej 75 Pułku Piechoty. W 1922 roku zaliczył 5-miesięczny kurs przeszkolenia piechoty w Grudziądzu. W 1921 roku otrzymał awans na porucznika, a 19 marca 1938 roku na kapitana z funkcją (od 1935) komendanta kadry zapasowej.
Będąc żołnierzem zawodowym pełnił służbę kolejno w Bydgoszczy i Poznaniu, później także w Równem, skąd przeniesiony został do 27 Dywizji Piechoty w Kowlu, gdzie przebywał we wrześniu 1939 roku.
Odznaczono go Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości i Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę.
Po aresztowaniu przez sowietów w nocy z 9/10 grudnia 1939 r. był osadzony do marca 1940 roku w więzieniu w Kowlu. Zamordowany został przez funkcjonariuszy NKWD na Ukrainie, następnie pogrzebany w dołach śmierci (do tej pory nie ustalono właściwego miejsca) w lesie w Bykowni koło Kijowa lub w Leśnym Parku na przedmieściu Charkowa (Piatichatki) albo w Chersoniu.
Pozostawił żonę Aleksandrę z Soleckich oraz córkę Jadwigę.
W Alei Zasłużonych na cmentarzu bielańskim w Krakowie zasadzony został Katyński Dąb Pamięci dla uhonorowania kpt. K. Mikołajczaka.
Zgłosił: Lech Krzyżaniak ze Starego Miasta k/Wronek.
Bibliografia: Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, (materiały osobowe) sygn. Ap 8508 Kazimierz Mikołajczak; informacje uzupełniające pochodzą od rodziny; zdjęcie dostępne także na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego w Warszawie.
Piotr Pojasek
Wronki, Wielki Tydzień A.D. 2016.
Kpt. Kazimierz Mikołajczak. Własność rodziny
Kopiowanie, modyfikowanie, publikacja oraz dystrybucja całości lub części artykułu bez uprzedniej zgody właściciela – są zabronione.
