Pod koniec ubiegłego roku miało miejsce uroczyste otwarcie kładki na rzece Warcie. Nowopowstała konstrukcja znajduje się w miejscu dawnego mostu drewnianego, o którym dziś już nie każdy pamięta. A życie na Warcie tętniło…
Rzeka Warta i wronieckie mosty
Pierwszy most na Warcie we Wronkach powstał prawdopodobnie już w 1298 r. Prowadzić do niego miała droga wiodąca przy kościele oo. dominikanów, a później droga z wronieckiego Rynku, nosząca nazwę Mostowej (dziś ul. Zwycięzców).
W XIII i XIV w. siła wodna Warty i okolicznych strumieni wykorzystywana była do poruszania młynów zbożowych, tartaków i foluszy sukienniczych (zakładów m.in. zagęszczających tkaniny). Kupcy, przybywający do Wronek na liczne jarmarki, często korzystający z drogi wodnej, musieli dokonywać stosownych opłat, ponieważ w XIII wieku istniała we Wronkach komora cła mostowego.
Most przez wiele stuleci odgrywał ważną rolę, jednak jego wygląd zmieniał się. W drugiej połowie XVII wieku podkreślano jego długość i brzydotę. W tym czasie most nie miał bocznych poręczy.
Podczas wojny siedmioletniej (1756-1763), wycofujące się wojska rosyjskie spaliły most, aby utrudnić pościg. W kilka lat po jego odbudowaniu, opłata cła mostowego wynosiła: „od każdego wołu lub konia w ciężarze idącego – 3 grosze; od każdego konia, wołu luzem i stadem idącego, tudzież wieprzy 5, skopów – 1 grosz.”
W r. 1794 most był okazały i łączył miasto ze znajdującym się po drugiej stronie rzeki folwarkiem Nietrzeba. Prócz niego było w mieście i na jego peryferiach 6 małych mostków, w tym okazały w Wartosławiu.
W 1805 roku kra lodowa zniszczyła most. Przez szereg lat oba brzegi łączył prom łańcuchowy. W roku 1868 postawiono nowy most drewniany dla ruchu kołowego i pieszego kosztem 131 000 marek.
Na początku XIX wieku wroniecki most był zwodzony, w celu umożliwienia przepływu flocie kursującej po Warcie, głównie łodziom żaglowym. W tym czasie spław rzeką odgrywał bardzo ważną rolę, a Wronki miały nabrzeże przystosowane do przeładunku. Z ładunków tranzytowych najważniejszą pozycję stanowiły zboże i drewno.
W 1848 r., w związku z uruchomieniem odcinka kolei żelaznej łączącej Szczecin i Poznań, wybudowano we Wronkach most kolejowy. Od tego czasu kolej przejęła poważną cześć usług przewozowych, świadczonych dotychczas przez transport kołowy i wodny. Ciągle jednak ożywiona była żegluga na odcinku między Wronkami a Skwierzyną. Przewożono drewno, zboże, cukier, naftę, durę fosforową, towary kolonialne. Niektóre towary dowożono drogą wodną do Szczecina, Berlina, a nawet Hamburga.
Począwszy od roku 1877 pojawiały się na Warcie coraz częściej parowce pasażerskie, a od roku 1906 – łodzie motorowe.
W roku 1897 powstał we Wronkach plac za- i wyładunkowy. Wysyłano stąd barkami, tzw. berlinkami, głównie cukier z Szamotuł, krochmal z Wronek oraz spławiano wielkie ilości drewna i zboża. Dla potrzeb tej załadowni przebudowano przy ul. Szkolnej wielki spichrz zbożowy, a przy ówczesnej Stodołowej (dziś Powstańców Wielkopolskich) ogromne magazyny, które zajmowały niemal całą ulicę.
Przed I wojną światową utworzono Towarzystwo Żeglugi Motorowej, posiadające dwa własne statki motorowe na 30 i 50 osób, dla stałej komunikacji pomiędzy Wronkami i Chojnem, z przystankami w Popowie, Wartosławiu i Lubowie. Z chwilą wybuchu wojny statki zostały oddane do dyspozycji władz wojskowych, a towarzystwo rozwiązano.
We Wronkach nigdy nie było portu rzecznego, ale znajdowały się tutaj naturalne przystanie i ładownie rzeczne. Jedna z nich przy drewnianym moście, druga – przy Wielkopolskich Zakładach Kartoflanych, a trzecia 100 m dalej, na terenie miejskim, poniżej dawniejszej cegielni. Wszystkie przystanie i ładownie znajdowały się na lewym brzegu Warty.
W roku 1928 funkcjonował w mieście następujący tabor żeglugowy należący do 20 właścicieli prywatnych: 3 łodzie sportowe o zdolności przewozowej od 2 do 4 osób, 2 łodzie sportowe mieszczące po 6 osób, 1 łódź rybacka, 14 łodzi 4-osobowych. Zestawienie to nie obejmuje łodzi sportowych przechowywanych w tzw. „Temidzie” przez pracowników Straży Więziennej oraz kajaków wykonanych przeważnie własnym pomysłem przez harcerzy, a magazynowanych w przystani obok Szkoły Podstawowej nr 1.
1 września, w dzień wybuchu II Wojna Światowa, tuż po godzinie 20. zostały przez polskich saperów zerwane oba mosty na Warcie. Działanie miało na celu utrudnienie okupantowi dostania się do miasta.
Po zajęciu Wronek hitlerowcy szybko odbudowali oba mosty. Na miejscu całkowicie zniszczonego kolejowego stanął najpierw tymczasowy drewniany, a obok niego budowano obecny most betonowy, który oddano do użytku pod koniec 1942 r.
W 1947 r. w czasie wyjątkowo ostrej zimy wojsko kruszyło lód na Warcie, podkładając ładunki wybuchowe. Działania miały na celu ochronę drewnianego mostu przed zniszczeniem. Niestety, nie przyniosły oczekiwanego skutku. Napierający lód przewrócił most. Tego dnia ofiarę poniosła harcerka Łucja Mądrowska, która odbywając służbę, zginęła uderzona odłamkiem lodu.Most wkrótce odbudowano, aby w roku 1956 go definitywnie rozebrać. Niestabilny drewniany most stał się niepotrzebny, gdy w 1955 roku powstał nowy, betonowy, na północnym wschodzie od centrum miasta.
Promy
W obrębie dzisiejszej gminy Wronki, w różnych okresach historycznych działało na Warcie, 5 przewozów promowych: w Karolewie, Lubowie, Zakrzewie, Wartosławiu i Wronkach. Do dnia dzisiejszego przetrwały tylko dwie przeprawy promowe.
Kopiowanie, modyfikowanie, publikacja oraz dystrybucja całości lub części artykułu bez uprzedniej zgody właściciela – są zabronione.
